บทนำ

นับตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์เป็นต้นมา ป่าไม้ เป็นทรัพยากรธรรมชาติ ที่อำนวยประโยชน์ให้แก่มนุษย์อย่างมหาศาล ในสมัยโบราณ มนุษย์ได้อาศัยไม้จากป่ามาทำเชื้อเพลิง ได้เก็บใบ ดอก ผล หน่อไม้ เห็ด และของป่าต่างๆ มาเป็นอาหาร อาศัยป่าไม้เป็นร่มเงาและที่กำบัง จากลมฟ้าอากาศ และมนุษย์ได้ไม้มาทำ เรือขุด สร้างที่พำนักอาศัย เครื่องใช้ และอาวุธป้องกันตัว

แม้แต่มนุษย์ในสมัยปัจจุบัน ป่าไม้ก็ยังคงอำนวย ประโยชน์ให้อย่างมากมาย เช่น ไม้สำหรับทำเชื้อเพลิง ไม้ท่อนสำหรับก่อสร้างและเป็นสินค้า และไม้อัดประเภทต่างๆ นอกจากนี้ ยังมีผลิตภัณฑ์ที่ได้จากเยื่อกระดาษ และทางเคมีอีกนับเป็นพันๆ ชนิด เช่น กระดาษสำหรับพิมพ์ กระดาษวาดเขียน กระดาษแข็งและวัตถุที่เป็นฉนวน ไปจนถึงพลาสติก เส้นใยที่ผลิตโดยมนุษย์ วัตถุระเบิด สีทาบ้าน สีย้อมผ้า น้ำหอม ตลอดจนสมุนไพร หรือยานานาชนิด

ป่าไม้ที่ยืนต้นอยู่ก็ให้ประโยชน์แก่มนุษย์ทั้งทางตรง และทางอ้อมอเนกประการ ป่าไม้ช่วยป้องกันและบรรเทาการพังทลาย ของดิน โดยช่วยลดความรุนแรงของกระแสน้ำที่ไหลผ่านผิวดิน ช่วยยึดเหนี่ยวดินให้อยู่ คงที่ ป้องกันมิให้ดินตะกอนไหลไปทับถมท้องลำห้วย ลำน้ำ ทะเลสาบ เขื่อน และอ่างเก็บกักน้ำเพื่อการชล ประทาน หรือเพื่อพลังงานไฟฟ้า ซึ่งก็เท่ากับป่าไม้ช่วยทำให้การสัญจรตามลำน้ำ เป็นไปโดยสะดวก และช่วยยืดอายุการรับใช้ของเขื่อน หรืออ่างเก็บกักน้ำเหล่านั้น ให้ยืนยาวขึ้นด้วย ป่าไม้ช่วยเก็บกักน้ำ ในลำห้วยลำธาร และน้ำใต้ดิน ให้มีอยู่อย่างสม่ำเสมอ และใสสะอาด ป่าไม้ช่วยบรรเทา หรือป้องกันอุทกภัย พื้นที่รับน้ำหรือพื้นที่ต้นน้ำลำธาร ที่มีป่าไม้ปกคลุม มีสภาพคล้ายกับฟองน้ำ ที่คอยช่วยซับซาบน้ำไว้ หลังจากฝนตกแล้ว ซึ่งเท่ากับช่วยควบคุมการไหลของน้ำในลำห้วย ลำน้ำ ป่าไม้ช่วยเสริมสร้างดินให้สมบูรณ์ขึ้นจากการผุพัง หรือการสลายตัว ของกิ่งไม้ ใบไม้ และซากพืชซากสัตว์ ที่กลายไปเป็นปุ๋ยธรรมชาติ

นอกจากนี้ ป่าไม้ยังเป็นบ่อเกิดของอาชีพแรงงานของมนุษย์ เป็นจำนวนล้านๆ คน นับตั้งแต่การตัดฟัน ชักลากขนส่งไม้ การแปรรูปไม้ ในโรงงานอุตสาหกรรม ที่ใช้ไม้หรือผลิตภัณฑ์จากไม้เป็นวัตถุดิบ การบำรุงป่า และปลูกป่า ทั้งรัฐยังมีรายได้จากไม้ ของป่า ผลิตภัณฑ์ จากไม้เป็นพันๆ ล้านบาท มนุษย์ได้อาศัยล่าสัตว์ป่า ไปเป็นอาหาร และเป็นสินค้า ป่าไม้เป็นแหล่งพำนัก อาศัยของสัตว์ป่า เป็นอุทยานแห่งชาติ และวนอุทยาน ซึ่งใช้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของประชาชน และเป็นที่ศึกษาวิจัยของนักศึกษา และนักวิทยาศาสตร์ทั่วๆ ไป